เทคนิคการให้นมลูก

หัวนมของคุณแม่เหมาะสมที่จะให้ลูกดูดหรือยัง

ขนาดและรูปร่างของหัวนมที่ไม่เป็นปัญหากับการให้ลูกดูดนมคือหัวนมต้องไม่บุ๋มหรือหัวนมต้องไม่บอดนั่นเอง  คุณแม่ต้องคอยสังเกตหัวนมตัวเองว่าหัวนมบอดหรือไม่  วิธีทดสอบทำได้โดยการใช้นิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มือบีบบริเวณฐานหัวนม  ควรทำทุกๆวัน  วันละ 2 เวลา  เช้ากับเย็น  ถ้าหัวนมยังไม่ยื่นออกมาควรปรึกษาแพทย์

เมื่อไหร่ที่คุณแม่ควรจะให้นมลูก

หลังจากที่คุณแม่คลอดลูกแล้ว  การให้นมลูกครั้งแรกควรเริ่มทันทีที่ลูกตื่นและสามารถดูดนมได้ดี  เนื่องจากลูกจะได้ colustrum จากน้ำนมแรกที่ไหลออกมาจากอกของคุณแม่ซึ่งเป็นสารอาหารชั้นยอด และยังช่วยคุณแม่ลดอาการคัดเต้านมได้อีกด้วย  colostrum จะมีสีออกเหลืองๆหน่อยแต่มีประโยชน์มากไม่ใช่นมเสีย  คุณแม่บางท่านคิดว่านมเสียไม่สะอาดมักบีบส่วนนี้ทิ้ง  ทำให้ลูกไม่ได้รับสารที่มีประโยชน์  เริ่มแรกควรให้นมลูกข้างละ 5 นาที  แล้วค่อยๆเพิ่มจนกระทั้งลูกสามารถดูดได้ข้างละ 15 นาที  ลูกจะได้รับน้ำนมส่วนใหญ่ใน 10 นาทีแรก  แต่ลูกยังคงต้องการดูดต่อคุณแม่ต้องสังเกตอาการของลูกอย่าให้นมตามนาฬิกา เพราะเด็กบางคนอาจจะต้องการดูดทุก 4ชั่วโมง  แต่เด็กบางคนอาจจะต้องการทุก 1-2 ชั่วโมง

เมื่อคุณแม่เริ่มต้นเลี้ยงลูกด้วยนมตนเอง  ลูกก็จะสามารถดูดนมได้ดี  แต่ถ้ามีความจำเป็นบางประการให้ต้องเลี้ยงลูกด้วยขวดนม  เด็กอาจจะเกิดความสับสนเนื่องจากเด็กไม่ต้องใช้แรงดูดมากเหมือนนมแม่ เมื่อคุณแม่เลี้ยงด้วยนมตัวเองไปประมาณเดือนครึ่งก็สามารถที่จะเลือกวิธีการให้นมได้ดังนี้

1. หากคุณแม่มีน้ำนมและมีเวลาว่างคุณแม่สามารถให้นมตัวเองต่อได้ถึง 6 เดือนเลยก็ได้

2. หากคุณแม่ต้องกลับไปทำงานคุณแม่อาจจะหยุดให้นมตัวเองหลังจากให้ไปแล้วเดือนครึ่ง

3. คุณแม่อาจจะให้นมตัวเองสลับกับนมขวด

4. คุณแม่อาจให้นมตัวเองตอนเวลากลางคืนและสลับกับนมขวดเวลากลางวัน

คุณแม่บางท่านอาจจะดูดน้ำนมตัวเองใส่ขวดที่ฆ่าเชื้อแล้วไว้ในตู้เย็น  สามารถเก็บได้ถึง 72 ชั่วโมงหรืออาจจะแช่แข็งซึ่งอยู่ได้ 6 เดือน  เวลานำมาใช้ให้ผ่านน้ำธรรมดาก็พอ  ห้ามถูกความร้อนสูงหรือผ่าน microwave เมื่อลูกเริ่มโตขึ้นอาจให้อาหารแข็งแก่ลูก  โดยส่วนมากอาจจะเริ่มให้ตอน 6 เดือนหลังจากการหย่านม  การหย่านมให้ค่อยๆหย่า อาจจะทดแทนมื้อหนึ่งด้วยนมขวดแทนนมแม่  การหย่านมทันทีจะทำให้คุณแม่คัดเต้านมได้

อาการคัดเต้านมและวิธีแก้ไข

อาการคัดเต้านมสามารถเกิดขึ้นได้กับคุณแม่ทุกคน  สาเหตุเกิดจากการที่มีน้ำนมคั่งค้างอยู่ภายในเต้านม 

วิธีแก้ไขคือ  ให้คุณแม่ให้นมลูกวันละ 8-12 ครั้ง  โดยงดให้นมขวดหรือน้ำในช่วงเดือนแรกนอกเสียจากแพทย์ที่ดูแลจะแนะนำให้รับน้ำ  แต่ถ้าคุณแม่ไม่ได้ให้นมลูกมื้อไหนให้บีบนมใส่ขวดเก็บไว้  และวิธีแก้อีกวิธีก็คือการให้ลูกหย่านมช้าๆ

ท่าให้นมลูกที่ถูกวิธี

ท่าอุ้มที่เหมาะสมจะช่วยให้ลูกเข้าเต้า  ดูดและกลืนน้ำนมได้ดี  คุณแม่จึงควรเลือกท่าที่ถนัด  ผ่อนคลายและเหมาะสมกับสภาวะของคุณแม่มากที่สุด  อาจจะอุ้มในท่านั่ง  ท่านอน หรือท่านั่งกึ่งนอนก็ได้  ถ้าเป็นท่านั่ง ควรนั่งหลังตรงตามสบาย ไม่เกร็ง ไม่ควรโน้มตัวไปข้างหน้าหรือเอนไปข้างหลังมากเกินไป  เพราะจะทำให้เมื่อยหลังได้  ขณะอุ้มลูกควรมีหมอนหลายๆ ใบไว้รองหลัง  รองแขนหรือวางบนตักรองรับตัวลูก  เพื่อช่วยให้คุณแม่รู้สึกสบายขึ้น  ช่วยหนุนลูกให้สูงขึ้นมาถึงบริเวณเต้านม  และให้ปากลูกอยู่ตรงกับหัวนมแม่พอดี

การดูแลเต้านม

การดูแลเต้านม  คือ  ควรล้างหัวนมด้วยน้ำเท่านั้น  และไม่ควรใช้สบู่หรือถูด้วยแอลกอฮอล์ซึ่งจะทำให้หัวนมแตกได้  ทำให้คุณแม่บางท่านเจ็บจนไม่สามารถให้นมลูกได้อีก  ควรทิ้งให้มีน้ำนมติดอยู่บนหัวนมหลังจากให้นมลูกแล้ว  เพื่อเป็นการทำให้หัวนมชุ่มชื้น

มาทำความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องของเต้านมกันดีกว่า

1. คุณแม่จะเริ่มมีน้ำนมไหลประมาณสองถึงหกวันหลังจากที่ลูกน้อยเกิดมา  คุณแม่จะเริ่มมีน้ำนมในเต้า  ซึ่งคุณแม่บางท่านจะรู้สึกเจ็บมาก  และก็จะทำให้การให้นมลูกยากขึ้นไปด้วย

2. สำหรับคุณแม่ที่มีนมเยอะมาก  คุณแม่สามารถจัดการกับน้ำนมที่มีมากเกินไปได้โดยการนวดด้านบนของเต้านมเบาๆ ประคบถุงร้อนหรือถุงเย็น อาบน้ำอุ่น หรือให้นมลูกบ่อยๆ

3. ถ้าหัวนมแตกหรือเจ็บ  ให้คุณแม่ลองสอดแผ่นเจลในชุดชั้นในเพื่อป้องกันการเสียดสี แผ่นเจลควรจะเย็นเมื่อถูกสัมผัส  สำหรับหัวนมให้ทามอยส์เจอร์ไรเซอร์แบบอ่อน  ผลิตภัณฑ์เหล่านี้เป็นสารให้ความอ่อนนุ่มทางธรรมชาติที่ไม่มีลาโนลิน  ครีมชนิดนี้ปลอดภัยสำหรับคุณแม่และลูกน้อย  ไม่ต้องเช็ดออกก่อนจะให้นมลูกค่ะ

4. คุณแม่ท่านไหนที่เป็นท่อน้ำนมอักเสบ เมื่อท่อน้ำนมอักเสบคุณแม่อาจสังเกตว่าจะมีก้อนนิ่มๆ หรือก้อนที่จับแล้วเจ็บในเต้านม  การอังความร้อนบริเวณเต้านม, การอาบน้ำ และการสวมชุดชั้นในหลวมๆสองสามวันสามารถบรรเทาอาการได้  การให้นมลูกบ่อยๆจากเต้านมที่อักเสบก็จะสามารถทำความสะอาดท่อน้ำนมได้  นอกจากนี้ให้ลองเปลี่ยนท่าให้นมลูกบ่อยๆ ถ้ายังแก้ปัญหาไม่ได้ก็ให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญการให้นมลูกหรือคุณหมอนะคะ

5. น้ำนมไหลไม่หยุด การที่น้ำนมไหลไม่หยุดนั้นเป็นเรื่องปกติค่ะ คุณแม่สามารถจัดการกับปัญหานี้ได้โดย  เมื่อไม่ได้ให้นมลูกให้ใช้แผ่นซับน้ำนมค่ะ  แผ่นเหล่านี้มีตั้งแต่ชนิดบาง  ชนิดหนาปานกลาง  และชนิดหนามากสำหรับน้ำนมที่ไหลมากค่ะ

6. การที่คุณแม่ได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ  และดื่มของเหลวมากๆ  จะทำให้คุณแม่มีน้ำนมมากขึ้น  ความเหนื่อยล้าจะทำให้น้ำนมลดลง  ให้นมลูกบ่อยๆ  และพักผ่อนเยอะๆนะคะ  ใส่ใจกับปริมาณน้ำนมที่คุณแม่มีเมื่อคุณแม่กลับไปทำกิจวัตรที่เคยทำก่อนตั้งท้อง  ถ้านมมีปริมาณน้อยลงไม่ต้องกังวลใจไปนะคะ  ให้คุณแม่ดื่มของเหลวมากขึ้น  คุณแม่อาจจะรู้สึกหิวน้ำเวลาที่ให้นมลูก  ดังนั้นควรมีน้ำหนึ่งแก้ววางไว้ใกล้ตัวตลอดค่ะ  เมื่อหิวจะได้หยิบทานได้ง่ายและสะดวก